Ontmoeting met een veteraan

Het was 5 mei en ik had bedacht om huiswaarts te keren. Van Friesland naar Amsterdam, met kind, per trein.
Een gewaagde combinatie zeg ik u.
Om 10.05 uur vertrok ik al zittend in een eerste klas stiltecoupé. Dat had ik slim bekeken, want hoe dichter we Zwolle naderden, hoe meer jongeren de trein bestormden. Ze namen wegens ruimtegebrek bezit van de eerste klas, staand en zittend, maar ik had geluk: het kleine zespersoons coupeetje lieten ze links liggen zodat ik maar weinig merkte van de enorme drukte.

In al dat feestgedruis stapte een ouder stel in, die langs de pubers hun weg zochten naar een eersteklas plek. Ik wenkte ze. Met opzet, want liever een ouder stel naast me dan gillende pubers. Maakte plek voor hun bagage en wees ze op een slapende Dylan, aan wie ze verder geen aandacht besteedden.

We praatten over de drukte in de trein, de verstoorde Herdenking op de Dam en over hun reisdoel. In Zwolle moesten ze overstappen op de trein naar Deventer om daar vervolgens over te stappen op de ICE naar Berlijn. Die middag zou er een nieuw museum geopend worden en zij waren daarvoor uitgenodigd.

Ik voelde me brutaal toen ik vroeg waarom zij daar in het bijzonder voor uitgenodigd waren. Ik kreeg een onverwacht antwoord. De man had op zijn twintigste gewerkt in de kantoren van Hitler. Op de plek waar het te openen museum was gebouwd. “We doen allemaal wel eens stomme dingen als we twintig zijn,” glimlachte hij verontschuldigend.
En toen ging het allemaal heel snel. 34 Man hadden de dood gevonden bij de bombardementen, hij had in een kamp gezeten (dat dan weer wel), er geen trauma aan overgehouden, werd uitgenodigd voor evenementen en openingen, en vertelde op scholen zijn oorlogsverhaal.

Ik knipperde even met mijn ogen en keek naar de fit ogende man schuin tegenover mij. Twintig jaar ten tijde van de oorlog?
“Maar,” stamelde ik in de hoop niet onbeleefd te zijn, “hoe oud bent u dan?”
“86, ik word dit jaar 87.”
Vol ongeloof staarde ik naar zijn gestalte. “U ziet er echt véél jonger uit!” riep ik uit.
“Daarom heeft hij ook een jongere vriendin,” knipoogde de vrouw naast me, die ik rond de zestig schatte.

5 Mei. Bevrijdingsdag. Jongeren vierden het feest in de trein zonder te beseffen dat een veteraan in hun midden was. Toen hij, veel te snel naar mijn mening want oh, wat had ik hem nog graag wat vragen willen stellen, in Zwolle uitstapte, verdween hij met zijn koffer op wieltjes tussen de lallende jongeren. Mij met een bijzondere ervaring rijker achterlatend.